Para sedherek, ing jaman saiki sing serba cepet lan gegandhengan karo teknologi digital, keprihatinan babagan lestarine basa lan budaya Jawi tansah gumandhul. Basa Jawa, kanthi titipan filosofi lan sejarah kang jero, ora mung basa tutur nanging uga pakarti urip. Nanging, tantangan gedhe banget nalika generasi mudha luwih gandrung marang basa manca utawa basa Indonesia sing luwih gampang ditemoni ing media digital.
"Aja nganti ilang jawahé, aja nganti ilang basané," mangkono unen-unen sing asring kita rungokake. Iki dudu sekadar anjuran, nanging wigati banget kanggo njaga jati diri. Basa Jawa iku basa kang sugih undhak-usuk (tata krama), mulai saka Ngoko, Krama Madya, nganti Krama Inggil. Tingkatan iki ngajarake kita babagan tata krama lan rasa hormat marang wong liya, sawijining piwulang sing arang banget ditemokake ing basa liya kanthi sejelas iki.
Nanging, kahanan iki ora kudu ndadekake kita nyerah. Teknologi lan basa Jawa sejatine bisa mlaku bebarengan. Saiki, kita ora perlu kuwatir yen sinau basa Jawa mung bisa dilakoni liwat buku-buku lawas utawa saka para sepuh. Internet nyedhiyakake dalan anyar. Ana akeh aplikasi, saluran YouTube, lan platform media sosial sing saiki wiwit nggunakake lan ngajaraké basa Jawa.
Conto cetha, ing platform kaya TikTok utawa Instagram, para konten kreator Jawi migunakake basa Jawa kanthi cara sing luwih luwes lan nyenengake, kayata migunakake *meme* utawa *challenge* nganggo basa Jawa. Iki nggawe basa Jawi ora ketara kaku lan kuno, nanging malah dadi tren anyar.
Contone, nalika arep ngucapake rasa seneng, tinimbang mung nganggo "OK" utawa "mantap", bocah-bocah saiki bisa uga nulis "Ngreget tenan!" utawa "Matur nuwun sanget" ing kolom komentar. Iki nuduhake yen basa Jawa isih urip lan adaptif.
Sanadyan kemajuan wis ana, isih ana sawetara alangan. Kaping pisan, kualitas konten basa Jawa ing internet durung merata. Ana sing luwih fokus marang basa Jawa Ngoko lan kurang migunakake Krama, saengga bisa ngganggu pemahaman babagan tata krama basa. Kaping pindho, masalah aksara Jawa. Aksara Jawa isih kerep dianggep angel banget kanggo diketik utawa digawe konten grafis, sanajan saiki wis ana *keyboard* digital kanggo aksara kasebut.
Kanggo ngatasi iki, peran komunitas lan institusi pendhidhikan dadi wigati. Sekolah lan universitas kudu luwih aktif nggabungake basa Jawa karo pembelajaran digital. Contone, tugas nggawe vlog utawa podcast kanthi narasi basa Jawa, utawa nggawe *game* edukasi nganggo basa Jawa.
Intine, "tresna marang basa dhéwé iku tandha yèn kita tresna marang dhiri pribadi lan budaya leluhur." Teknologi modern, kaya smartphone lan internet, sejatine minangka gaman paling ampuh kanggo nyebarake basa Jawa nganti tekan papan-papan sing biyen ora bisa dijangkau. Kita kudu yakin yen basa Jawa bisa tetep relevan.
Malah, yen kita wani ngripta konten digital sing migunakake basa Jawa kanthi mutu dhuwur—tulisan kang endah, video kang narik, utawa musik kang nggunakake lirik Jawa—basa kita iki bisa diekspor lan dikenali dening jagad internasional minangka salah sawijining warisan budaya paling unik. Dadi, ayo padha migunakake sarana digital iki kanthi bijak, supaya basa Jawa tetep suminar lan lestari nganti anak putu.
Mangga kita sami-sami ngajeni lan migunakake Basa Jawi, amarga basa iku seji karo jiwa.